Bijlage 1 - Wettelijke Kaders

Afvalwater

Ingevolge artikel 10.33 van de Wet Milieubeheer dragen de gemeenteraad of het college zorg voor de inzameling en het transport van huishoudelijk afvalwater vermengt met bedrijfsafvalwater, afvloeiend hemelwater, grondwater of ander water. Er geldt geen plicht om bedrijfsafvalwater, met uitzondering van het aan huishoudelijk afvalwater vergelijkbaar afvalwater, in te zamelen en af te voeren. Voor de kwaliteit van het overig te lozen bedrijfsafvalwater zijn regels opgenomen in het Activiteitenbesluit milieubeheer. De ontvangst (op een overnamepunt), transport en zuivering van het door de gemeente ingezamelde (stedelijke) afvalwater is de taak van het waterschap (art 3.4 Waterwet).

Hemelwater

De hemelwaterzorgplicht voor gemeenten is omschreven in artikel 3.5 van de Waterwet. Op basis hiervan is de perceeleigenaar primair verantwoordelijk voor het verwerken van hemelwater op het eigen terrein. Pas als de perceeleigenaar het hemelwater redelijkerwijs niet zelf kan verwerken, treedt de zorgplicht voor de gemeente in werking voor een doelmatige verwerking van het hemelwater.

Grondwater

Op basis van artikel 3.6 van de Waterwet heeft de gemeente de zorgplicht voor het in de openbare ruimte van bebouwd gebied treffen van maatregelen om structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand voor de aan de grond gegeven bestemming zoveel mogelijk te voorkomen of te beperken, voor zover het treffen van die maatregelen doelmatig is en niet tot de zorg van het waterschap of de provincie behoort.

De grondwaterstand is, zeker in bebouwd gebied, zeer beperkt te sturen. Daarom heeft de gemeentelijke grondwaterzorgplicht het karakter van een inspanningsverplichting en niet van een resultaatsverplichting. Dit betekent dat de gemeente aanspreekbaar is voor grondwaterproblemen, maar niet dat zij ook aansprakelijk is.

De perceeleigenaar is primair verantwoordelijk voor tegengaan van grondwaterlast op eigen terrein. Dit geldt ook voor funderingsproblemen. Daarnaast dient de eigenaar te voldoen aan de geldende bouwkundige regelgeving.

Doelmatig beheer

Doelmatig beheer staat in dienst van de verschillende zorgplichten van gemeenten en waterschap. Als onderdeel hiervan zorgen partijen voor een doelmatige uitvoering, brengen zij de effecten voor het milieu in beeld en geven ze invulling aan de landelijke afspraken voor een meer doelmatige waterketen (Bestuursakkoord Water).

Waterhuishouding

Naast de wettelijke zorgplicht voor de zuivering van stedelijk afvalwater heeft het waterschap taken in het waterbeheer. Deze hebben betrekking op de waterkwantiteit (niet teveel en niet te weinig), waterkwaliteit en waterkeringen (veiligheid). Belangrijk wettelijk kader naast de Waterschapswet (artikel 1) en de Waterwet, vormt de Wet Algemene Bepalingen Omgevingsrecht en vanaf 2019 de Omgevingswet, onder meer voor emissies naar bodem en lucht.

Zuivering

Op basis van de Waterwet (art. 3.4) in samenhang met artikel 1, lid 2 van de Waterschapswet heeft het waterschap de zorgplicht voor de zuivering van stedelijk afvalwater gebracht in een openbaar vuilwaterriool . Deze zuivering dient plaats te vinden in een daartoe bestemde inrichting onder de zorg van een waterschap. Het waterschap heeft dus geen ontvangstplicht voor een individuele reststroom, er geldt alleen een zorgplicht voor de zuivering van al het door de gemeente ingezamelde stedelijke afvalwater.

Omgevingswet

Decentrale regelgeving: één van de uitgangspunten van de wet is dat decentrale overheden al hun regels over de leefomgeving bijeenbrengen in één gebiedsdekkende regeling. Voor de gemeenten is dit het omgevingsplan, voor de waterschappen de waterschapsverordening en voor de provincies de omgevingsverordening.

Algemene rijksregels voor activiteiten: Op sommige gebieden kan het nuttig zijn om nationale regels te stellen voor de bescherming van de leefomgeving. Daar werkt het rijk, als dat kan, met algemeen geldende regels. Dat voorkomt dat burgers en bedrijven steeds toestemming moeten vragen aan de overheid. Nadeel van algemene regels is dat ze soms niet goed passen bij specifieke situaties. Daarom bevat de omgevingswet een aantal instrumenten die de flexibiliteit van algemene regels vergroten.

De Omgevingswet vervangt de volgende voor dit plan relevante nationale wetten: Wet algemene bepalingen omgevingsrecht, Waterwet, en de Wet milieubeheer